Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme
We zijn op de redactie benieuwd hoe (of) dit straks in de praktijk bij o.a. de motorbedrijven gaat werken. Vanaf 1 januari 2026 zijn contante betalingen boven de 3.000 euro verboden. Bedragen daarboven moeten verplicht via de bank worden betaald. Dit verbod is onderdeel van de Wwft (Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme) en wordt gecontroleerd door het Bureau Toezicht Wwft van de Belastingdienst. Overtredingen worden strafbaar.
Tot 3000 euro, een acceptatieplicht
Daarnaast komt er een acceptatieplicht: ondernemers moeten contante betalingen tot 3.000 euro aannemen. Deze plicht gaat echter pas in zodra de uitzonderingen officieel zijn vastgesteld. Daarover loopt nu een consultatie.
Wat vindt BOVAG
BOVAG wil dat haar ondernemers (zoals autobedrijven, motorbedrijven en verhuurbedrijven) worden uitgezonderd van de acceptatieplicht, vanwege risico’s op witwassen, fraude en veiligheid. Ook vindt BOVAG dat 3.000 euro geen ‘klein bedrag’ is en pleit zij voor een veel lagere grens (bijv. 100–200 euro), met keuzevrijheid voor ondernemers om contant geld te weigeren.
Wil je meer weten?
Ga naar de website van BOVAG.
Of kijk even op de website van de Overheid.
Ik lees regelmatig nogal wat misvattingen over contant betalen. Ik zal proberen een neutrale objectieve weergave van de feiten te geven (voor zover bekend).
Met de Wet plan van aanpak witwassen is een aanpassing doorgevoerd op de bestaande Wet ter voorkoming van Witwassen en Financiering van Terrorisme (Wwft).
Per 1 januari 2026 is het verboden voor ‘handelaren in goederen’ om contante betalingen van € 3.000,- of meer te accepteren. Dus o.a. voor motorzaken.
Het is ook niet toegestaan om deelbetalingen (in contanten) te doen c.q. meerdere facturen te maken die opgeteld boven dit bedrag uitkomen. Dus een “motorfiets in onderdelen” is niet echt een optie.
Daarentegen is er op dit moment ook een nieuwe wet in voorbereiding waarin handelaren in goederen (lees: winkeliers) worden verplicht om wél (weer) contanten aan te nemen, zodat contant betalen altijd een mogelijkheid blijft. Deze gaat naar waarschijnlijkheid in 2027 in. Echter de bovengrens van € 3.000,- zal blijven bestaan. Dit betekent dat winkeliers die al hadden besloten om helemaal geen contanten meer aan te nemen, dat wel weer moeten gaan doen.
De gemiddelde prijs voor een motor in Nederland ligt rond de € 10.000,-. Voor een 2e-hands geeft de BOVAG aan dat de prijs gemiddeld tussen de € 4.000,- en € 20.000,- ligt. Met deze uitgangspunten kun je ervan uitgaan dat de gemiddelde motor straks elektronisch wordt betaald en niet meer met contanten.
In Nederland zijn volgens de DNB in 2024 ongeveer 19% van alle betalingen aan de kassa contant. Het gemiddelde bedrag dat contant wordt betaald is € 21,38. De rest zijn elektronische betalingen. Dit percentage daalt al gestaag door de jaren heen en zal naar verwachting nog verder dalen (zeker met de nieuwe wet). Ik merk op: deze daling vond al plaats voordat er beperkingen werden opgelegd.
Je kunt gerust stellen dat zeker niet alle verkochte motoren in Nederland contant worden betaald. Ik durf zelfs te stellen dat het merendeel elektronisch wordt betaald. De meeste mensen vinden het toch niet zo aantrekkelijk om met ettelijke duizenden euro’s over straat te lopen.
Hoe zit het dan in het buitenland?
In België bestaat al langer een bovengrens van € 3.000,- voor contante betalingen. De nieuwe Nederlandse wet lijkt sterk op de bestaande Belgische wetgeving.
Dus wil een een motor in België kopen en meer dan € 3.000,- contant betalen? Dan zul je tegen deze beperking aanlopen.
Duitsland kent op dit moment nog geen bovengrens voor contante aankopen. Mensen zeggen dat je ook huizen nog contant kunt betalen, maar dat kan sinds 2023 niet meer. Maar motoren nog wel. Dit verandert echter per 2027, omdat dan Europese wetgeving ingaat waarbij in de gehele EU contante betalingen van € 10.000,- en meer verboden worden.
NB: Nederland en België hoeven hun grens van € 3.000,- dan niet te verhogen.
Ik lees ook regelmatig: “Ik bepaal zelf wel hoe ik betaal, dan ga ik wel naar een ander die het wel accepteert.” of “dan gaat de koop maar niet door”.
Begrijp goed: dit is wetgeving. Net als door rood licht rijden; je kunt het erop wagen, maar als je gepakt wordt, krijg je een boete. Ik verwacht dat de meeste handelaren in goederen zich gewoon aan de wet gaan houden. Simpelweg omdat het risico te groot is en de boetes te hoog. Als je een bedrijf hebt opgebouwd met een goede naam, ga je dat niet riskeren door stelselmatig bewust de wet te overtreden. Los wat je van de wet vindt.
Er zullen altijd creatievelingen zijn die omwegen bedenken. Dan kun je je afvragen of het dan nog wel zuivere koffie is (want waarom moet je zo creatief zijn?).
Dan heb je nog het privacy-aspect. Het wordt op deze wijze inderdaad meer controleerbaar en je verliest een stuk privacy. Dat is ook wel het doel van deze wetgeving, denk ik. Of in ieder geval het doel om criminelen met kwade bedoelingen het zo moeilijk mogelijk te maken. Of dat wenselijk is, moet een ieder voor zichzelf uitmaken. Om het Cruyffiaans te zeggen: elk nadeel heb z’n voordeel.
Er zijn mensen die er geen kwaad inzien om bedragen buiten de boeken te houden om vervolgens met dat geld bijvoorbeeld een leuke motor te kopen. Er zijn mensen die vinden dat ze al genoeg belasting hebben betaald en/of dat de overheid zich al teveel met hen bemoeit. Dat zijn meningen en persoonlijke keuzes. Wat ik er van vind is daarin niet relevant. Feit is wel dat Nederland vanwege zijn goede financiële infrastructuur erg aantrekkelijk is voor (grote) criminele geldstromen. Daarnaast staat Nederland bekend als een belangrijk knooppunt in drugshandel. Dit gaat vaak gemoeid met allerlei creatieve contante geldstromen, maar ook met misdaad zoals o.a. bedreiging en moord en doodslag. En belastingontduiking. De overheid ziet hierin voor zichzelf een taak om daar wat aan te doen. En dat kun je een overheid niet kwalijk nemen.
Nu lees ik ook vaak het aloude adagium “Cash is King”. In de kern is dat waar, maar wat hier vaak verkeerd wordt begrepen dat in deze Amerikaanse uitdrukking niet persé contant geld wordt bedoeld, maar het begrip liquiditeit. Met andere woorden: vrij beschikbare middelen. En dat kan ook op een bankrekening staan.
Daarnaast is cash voor ondernemers een kostenpost en zeker niet gratis (zoals vaak ten onrechte wordt beweerd). Contant geld moet je verwerken, tellen en controleren, verplaatsen en opslaan. Al deze handelingen kosten ook weer geld.
Ja, voor pinnen en girale transacties betaal je kosten (per transactie), maar een kluis voor opslag van contant geld of een geldtelmachine zijn ook niet gratis, Laat staan het geldtransport en beveiliging. Die kosten moet je ook verrekenen in de prijs, net zoals je de PIN-kosten verrekent. De kosten voor girale betalingen zijn echter gemiddeld goedkoper dan kosten voor contante betalingen, hoewel heel veel mensen – ook ondernemers – dat blijkbaar niet (willen) begrijpen.
Dus die mimes met het verhaal “Ik geef € 50,- aan de bakker en die geeft het weer aan de slager en daarmee behoudt die € 50,- zijn waarde”, zijn echt onzin.
Ik moet altijd grinniken als ik lees: “ik betaal altijd alles overal contant”. Er zullen ongetwijfeld mensen zijn die dat doen, maar de cijfers wijzen uit dat dit meestal niet het geval is. Ik vind dat altijd ‘stoere praat’, want de praktijk is echt anders.